وصیت‌نامه فرهنگی تربیتی استاد که پس از پیاده‌‌سازی چند جلسه مصاحبه با ایشان به دست خود استاد بازنویسی و اصلاح شده‌است. این کتاب به منزله نقشه راه علامه در فعالیت‌های تربیتی و فرهنگی است که پیش از این در چند چاپ بانام وصایای استاد منتشر شده بود.
ریال۱.۵۰۰.۰۰۰
این کتاب در واقع گنجینه‌ای ارزشمند از «اصول و روش‌های تربیتی» علامه علی‌اصغر کرباسچیان است که در سال 1374، طی یازده جلسه توسط خود ایشان با دقت و جزئیات ارائه شده است. در این جلسات، علامه به تفصیل به اهمیت بنیادین تربیت در شکل‌گیری شخصیت انسان و تأثیر آن بر آینده فرد و جامعه پرداختند.
پس از این مجموعه جلسات، متن کامل آن‌ها همراه با گزیده‌ای از دیگر بیانات گران‌سنگ ایشان گردآوری شده و در قالب مقدمه و دو بخش اساسی تنظیم شده است. مقدمه به ضرورت و جایگاه حیاتی تربیت در منظومه فکری علامه و همچنین روندی که برای تاسیس مدرسه علوی طی شد، می‌پردازد. بخش اول که به اصول و روش‌های تربیتی اختصاص دارد، به تشریح مبانی و راهکارهای عملی در تربیت فرزندان می‌پردازد و والدین و مربیان را به ابزارهایی مؤثر برای پرورش نسل آینده مجهز می‌کند. بخش دوم نیز با تمرکز بر محتوای درس اخلاق ایشان، اصول تربیت دینی و ارزش‌های اخلاقی مورد تأکید علامه را تشریح می‌کند.
سرانجام در تابستان سال 1380 این متن توسط شخص علامه ویرایش شده و پس از گذشت نزدیک به دو سال ضمن تایید نهایی آن، چنین فرمودند:
«چون عده‌ای از دوستان و علاقه‌مندان به تعلیم و تربیت، خواسته بودند اصلی‌ترین نکات تربیت بیان شود، برای انجام این خواسته، خلاصه‌ای از مسائل تربیتی که در آن‌ها از کلام الهی و روایات معصومین استفاده شده و در تجربه‌ی طولانی تأسیس و اداره‌ی مدرسه‌ی علوی به دست آمده است، تقدیم می‌شود؛ به امید آن‌که مقبول درگاه حضرت احدیت افتد و به پیروان انبیا که مکتبشان مکتب انسان‌سازی است، مدد رساند.»
اندیشه‌ها و تجربیات علامه دو ستونی است که آموزه‌های این کتاب را تشکیل داده‌اند. به عبارت دیگر این کتاب «وصیت‌نامه فرهنگی تربیتی» ایشان است.
مرحوم علامه علی‌اصغر کرباسچیان، یکی از چهره‌های برجسته تربیتی و دینی معاصر، در سال 1293 شمسی در تهران دیده به جهان گشود. از ایشان به‌عنوان بنیان‌گذار نخستین مدرسه نوین اسلامی در ایران یاد می‌شود، مدرسه‌ای که در سال 1335 با همراهی جمعی از دلسوزان و علاقه‌مندان به ارزش‌های اسلامی پایه‌گذاری شد و به نام مدرسه علوی شناخته می‌شود. این مدرسه، نقطه عطفی در تاریخ آموزش و پرورش کشور بود، چرا که برای نخستین‌بار رویکردی جامع به تعلیم و تربیت ارائه داد، رویکردی که هم بر پرورش اخلاق و دین‌مداری تأکید داشت و هم به توسعه تخصص و دانش مدرن اهتمام می‌ورزید. پیش از تأسیس این نهاد، و حتی در تمامی سال‌های پس از آن، علامه کرباسچیان همواره به این باور عمیق پایبند بود که راه تعالی جامعه از مسیر تربیت انسان‌های متدین و متخصص می‌گذرد. یکی از مشهورترین جملات ایشان، که همچنان در ذهن و دل یاران و شاگردانش ماندگار بوده و گویای عمق دیدگاه او نسبت به رسالت تربیتی‌اش بود این جمله‌ست: «در زیر آسمان، هیچ کاری به عظمت انسان‌سازی نیست.»
ادبیات کتاب، ساده، روان و در عین حال عمیق است؛ به گونه‌ای که در هر صفحه، استفاده ایشان از اشعار ناب، آیات قرآن و احادیث گهربار به چشم می‌خورد. این ویژگی، کتاب را به منبعی جذاب و الهام‌بخش برای تمام علاقه‌مندان به حوزه تعلیم و تربیت تبدیل کرده است. کتابی که بیش از همه به کسانی پیشنهاد می‌شود که دل در گرو تربیت انسان‌های متدین و متخصص دارند، همان‌هایی که مانند علامه، کلید نجات جامعه را در پرورش موفق نسل‌های آینده می‌بینند.
«پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «بُعِثْتُ لِأُ تَمِّمَ مَکارِمَ الْأخْلاق»؛ (آمده‌ام که اخلاق انسانى را به کمال رسانم) و کار انبیای پیشین در ساختن انسان‌ها را کمال بخشم.
هدف تمام انبیا انسان‌سازى است. بنابراین، هدف مدرسۀ علوى تنها تربیتِ دکتر و مهندس نبود، بلکه تربیتِ انسان‌هایى بامعنویت و اخلاق‌مدار بود که با علوم روز آشنا باشند و با علم و تخصصِ خود به جامعه خدمت کنند.»
در بخش اول کتاب که با عنوان اصول و روش‌های تربیتی شناخته می‌شود، با 16 اصل بنیادین آشنا می‌شویم. اصولی که از مسائل ظاهری و جسمی، مانند تغذیه و ورزش، تا عمیق‌ترین ابعاد روحی، همچون فروتنی معلم را شامل می‌شوند. این اصول نه‌تنها راهنمایی کاربردی برای معلمان و مربیان هستند، بلکه نگاهی جامع به تمام ابعاد تعلیم و تربیت ارائه می‌دهند.
یکی از اصول برجسته در این بخش، اصل نهم است که به اهمیت معلم و شرایط او اختصاص یافته است. در این اصل، استاد علامه با دقت و ظرافت، پس از مقدمه‌ای کوتاه، به ذکر 10 ویژگی کلیدی یک معلم شایسته می‌پردازد. هرکدام از این ویژگی‌ها، دریچه‌ای تازه به روی علاقه‌مندان حوزه تربیت می‌گشاید و راهنمایی ارزشمند برای پیمودن مسیر معلمی است.
این فصل از کتاب به‌خوبی نشان می‌دهد که معلم تنها یک انتقال‌دهنده دانش نیست؛ او الگوی رفتاری، مربی اخلاق و مشعل‌داری است که مسیر تربیت انسان را روشن می‌سازد. ترکیب نگاه عمیق علامه با مثال‌های کاربردی و قابل‌فهم، این بخش را به منبعی بی‌بدیل برای معلمان، والدین و همه دغدغه‌مندان تعلیم و تربیت تبدیل کرده است.
در جایی از کتاب، ایشان در مورد اهمیت معلم، داستانی را بیان می‌کنند که به شرح زیر است:
«وزیر دربار مظفرالدین‌شاه معلم روس ولی‌عهد، محمدعلی‌میرزا را از دربار بیرون کرد. سفیر روسیه از شاه تقاضا کرد که این معلم را بیرون نکنند. وزیر نپذیرفت. سفیر گفت: «اجازه بدهید فقط هفته‌ای یک ساعت به او درس بدهد.» باز هم نپذیرفت. سفیر گفت: «اگر اجازه بدهید، ما در مقابل، نصف لشکر روسیه را که در قزوین هستند، بیرون می‌بریم.» وزیر گفت: «پس معلوم می‌شود روسیه می‌خواهد نصف لشکرش را در دربار جا بدهد!»
در بخش دوم علامه کرباسچیان، محتوای کلاس اخلاق خود را نام برده و در مورد آن توضیح می‌دهد. این محتواها 6 مورد است:
اعتقاد به بقای روح، اهمیت حق‌الناس، بی‌اعتباری دنیا، ارزش علم، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر و ازدواج.
«اگر کسى تکلیف واجبش را ترک کند یا مرتکب گناهى شود ممکن است خدا او را ببخشاید؛ اما اگر کسى به دیگرى ظلم کند و حق او را بگیرد و به او مدیون شود، خدا از او نمى‌گذرد، مگر اینکه آن شخص از او بگذرد و او را حلال کند. قرآن مى‌گوید: «وَ مَنْ یعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرّاً یرَه».
وقتى آفتاب در اتاقى مى‌تابد چیزهایى در فضا دیده مى‌شود که به آن‌ها ذره مى‌گویند. این آیه مى‌فرماید که خدا در مقام حساب از این ذره هم نمى‌گذرد.»
این بخش می‌تواند برنامه درسی مختصری برای آموزش دانش‌آموزان در سال‌های متوسطه باشد.
این کتاب تنها مجموعه‌ای از گفتارها نیست، بلکه نقشه راهی است برای والدین، مربیان، مدیران مدارس، پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت، تاریخ‌پژوهان و علاقمندان به زندگی بزرگان و همه کسانی که دغدغه تربیت نسلی سالم، متعهد و اخلاق‌مدار دارند. علامه با دیدگاه‌های ژرف و راهکارهای عملی خود، از این کتاب، اثری ماندگار ساخته‌اند که همچنان در دو حوزه تربیت و اخلاق الهام‌بخش است.
علامه کرباسچیان
تمامی حقوق برای موسسه فرهنگی هنری علامه کرباسچیان محفوظ می باشد.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.