توضیحات
کتاب «به فرزند عزیزم» مشتمل بر تعدادی از «نامههایی» است که علامه کرباسچیان برای شاگردان خود در طول دهههای ۴۰ تا ۷۰ نوشتهاند. در این نامهها، علامه بعد از ابراز محبتی صمیمانه، گاه مانند پدری مهربان که نگران سلامت، آمادگی جسمانی و حتی برنامه روزانه فرزند خویش است ظاهر میشود:
«برادرم، تا حالا هیچوقت شیطان به شما نگفته است که مشروب بخور یا…؛ بلکه بهاسمِ توجه به مبدأ و عبادت مىگوید غذا کم بخوری تا مسلمانها از داشتن یک مرد دانشمند محروم شوند. البته بهواسطۀ کمى غذا، یک نوع سبُکى در انسان پیدا مىشود و حالات روحى خوشى دست مىدهد، ولى سؤال این است که اگر این حالات مستلزم ترک نماز شود، ممکن است شما دنبال آن بروید؟ مسلماً نه. درسخواندن براى شما مثل نماز واجب است.»
و گاه به رهنمودهایی درباره گرههای ذهنی شاگردش در انتخابها، هدفگذاریهای آینده و واقعبینی درباره خویشتن میپردازد:
«عزیزم، دنیا با همۀ مظاهر فریبندهاش خیلى زود مىگذرد. اولین روزى را که شما را به دبستان بردند فراموش نکردهاید. بااینکه چندین سال مىگذرد، گویا چند دقیقۀ پیش است. (دقت.) بااینحال، چرا براى امور این عالم نگران باشیم؟ «خاطر به دست تفرقهدادن نه زیرکىست.»
فرض کنید چندین برابر این زمان که از روز اول دبستان تا حال است، گذشت. ساعتِ رفتن میرسد. بله، عمر مثل برقى است که مىزند و مىگذرد.»
و گاه برای اندیشه کردن فرد در حال و آیندهی خود، مخاطب نامه را به مبانی اصیلی دعوت میکند که میتواند هدف لایقی برای «انسان» باشد؛ آنچه با وجود او پیوندی ذاتی داشته باشد.
«بارى، خیلى مواظب ساعات خود باش و سعى کن در بیستوچهار ساعت، ساعتى را تنها باشى و در خویش فروروى که مسلماً بهرهبردارى از دروس و معنویاتش چند برابر خواهد شد. با این وضع ان شاء الله مثل عدهای از فارغالتحصیلها، کانون سعادت مىشوى و صدها و بهطور تصاعدى، هزارها و بلکه میلیونها نفر را نجات خواهى داد.»
علامه در ارائه این اندیشههای بنیادی گاه از استناد به آیات قرآن و بیان اهل بیت در نهج البلاغه و اصول کافی و برخی از دیگر کتب معتبر شیعه بهره میگیرد و گاه از نیروی شعرِ شاعرانی همچون سعدی، مولوی، حافظ، عطار، شیخ بهایی و شاعران بسیار دیگر کمک میگیرد تا اندک اندک بارقه اندیشههای عمیق و آزادانه در هستی و یاد حقیقت را در مخاطب شعلهور نماید.
« چیست دین، برخاستن از روى خاک
تا که آگه گردد از خود جان پاک
اخلاقْ باطن دین است و دین براى ساختن آن آمده است وگرنه اعمال ظاهرىِ بدون روح و عمق ارزشى نخواهد داشت و اگر ما را از هدف دور نکند، به آن نزدیک نخواهد کرد.
رسول گرامى(ص) فرمودند: «إنَّما بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکارِمَ الْأخْلاق»؛ (من فقط براى تکمیل مکارم اخلاق آمدهام). بنابراین، باید گفت: اخلاق بیش از اینکه خواندنى باشد، عملکردنى است و پیش از مراجعه به برون و مطالعۀ کتابها، پرداختن به درون است. درد و درمان ما در درون خود ماست و ما گرفتار این دو مرحلۀ نفسِ خویشیم تا کدام پیروز شود و دیگرى را شکست دهد. شیخ بهائى مىگوید:
یک دم به خود آى و ببین چه کسى
به چه دل بسته و به که همنفسى
صد ملک ز بهر تو چشم به راه
اى یوسف مصری بهدرآی از چاه
تا والى مصر وجود شوى
سلطان سریر شهود شوى»
شاید این سبک از ارتباط مداوم، گمشده ارتباط میان استاد و دانشجوست؛ دانشجو نیز در این گفتگوها گاه فلسفه زندگی میطلبد؛ گاه درباره مشکلاتش دور از موطن راهنمایی میطلبد و گاه با بیان موفقیتها نیاز به مشورت در انتخاب مسیر آینده دارد.
«حکماً ظهرها کباب بخور، چون نمىتوانى تخممرغ بخورى. یک علت کممیلى به درس نخوردن گوشت است. باز هم عرض مىکنم: عدهاى در دوران شما به کارهاى ناشایست دست مىزنند و عدهاى با پرداختن به کارهاى عبادى از درس عقب مىمانند. هر دو دسته گرفتار اغواى شیطاناند. چرا؟ براى اینکه از شیر حمله خوش بُوَد و از غزال رَم. از حضرتعالى که وطن را ترک کردهاید، خداوند عالم و امام زمان(ع) چه مىخواهند؟ از شما مىخواهند هدفى را که براى آن به خارج رفتهاید تعقیب کنید.»
علامه دانشجو را از موفقیتهای مادی که خودشان بیشترین نقش را در رسیدن به آن داشتهاند، عبور میدهند و در مقاطع بالاتر به آزادگی، اندیشه، آرامش روحی و اخلاص ناشی از موثر ندانستن غیرخدا دعوت میکنند تا فرد با تغییرات زمانه و دیدگاههای مردم به چالش کشیده نشود.
این کتاب را به افرادی که در کشاکش موقعیتهای تحصیلی، شغلی و شرایط پیچیده زندگی مدرن، بهدنبال آرامش حقیقیاند توصیه میکنیم .
بخش اول این کتاب شامل سیوسه نامهی علامه کرباسچیان به دکتر محسن شکوهی یکتا در دوران تحصیل در ایالات متحده امریکا است. بخش دوم حاوی سی و شش نامه علامه به فرزند ارشدشان است که در دانشگاه شیراز مشغول به ادامه تحصیل بودند. بخش سوم نیز مشتمل بر سیوسه نامهی نگاشتهشدهی علامه به دانشآموختگان دیگری از مدرسه علوی است که در گوشه و کنار جهان در حال ادامه تحصیل در مقاطع مختلف بودند.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.